concluderend

Het was een mooie en interessante reis en zoals wel vaker anders dan verwacht. Ik had me ingesteld op een reis door de tijd minimaal 25 jaar terug, dat lees je over Myanmar. In werkelijkheid zijn ook Myanmarese jongeren voorzien van smartphones, bleek internet helemaal niet volkomen onbereikbaar te zijn (wel traag en met hickups ja...) en van een militaire dictatuur stelde ik me ook wat anders voor. Nauwelijks militairen gezien, of zelfs helemaal niet. Misschien wegens de verkiezingen en zeker na de geweldige overwinning van de NLD, ik kreeg ook niet de indruk dat het een zwaar gekwelde onderdrukte bevolking was. Wel mensen gezien die met het hele gezin in een provisorisch hutje op straat leven, met name in Yangon. Dit is meer een derde wereld probleem dan per se het gevolg van een dictatuur.

Wat viel op? Er zijn geen stofzuigers in Myanmar, of goed verstopt. Alles wordt geveegd, ook een tapijt. Schoonmaken heeft überhaupt geen grote prioriteit, misschien vanwege de hitte, maar ook dit is niet typisch voor Myanmar. Vuilnis dat overal wordt gedumpt heb ik zelfs in Europese landen wel gezien. Onderhoud van gebouwen, zelfs het simpele vervangen van een op Andre's hoofd uiteengespatte gloeilamp, och...doen ze niet. En dat knaagt af en toe wel, er gaat zoveel moois verloren. Wel besteden ze veel aandacht aan hun stupa's en Boeddhabeelden: deze worden onder kilo's goud gesmeerd en voorzien van veel gekleurde flikkerende lampjes. In Bagan gelukkig niet, tenzij je ergens IN gaat waar stroom is. Wij vonden het een vreemde opvatting van het boeddhisme, maar wie zijn wij...geen boeddhisten. Wars als we zijn van persoons- of idolenverheerlijking treedt de tempelmoeheid dan snel in en krijg je af en toe het idee in een nieuwe Efteling attractie te zijn beland.

De mensen zijn erg vriendelijk en behulpzaam en eerlijk. Op de paar straatschoffies die ons nogal dwingend plastic zakjes voor onze slippers wilden verkopen voor zo'n 70 cent na dan. Dit was in Yangon bij de Shwedagon pagode. Een jong stel Birmezen die dit zag gebeuren vertelde dat deze kinderen worden aangestuurd door criminelen. Verder niets gemerkt van criminaliteit. In Kalaw toen we ons net af stonden te vragen welke kant van de heuvel ons hotel in godsnaam lag kregen we spontaan een lift aangeboden en de chauffeur wilde niets weten van een vergoeding voor de benzine. Met name in het begin van de vakantie wilden mensen overal met ons op de foto, je kunt daar een beetje verlegen van worden. Wat is er zo leuk aan een paar te dikke, zwetende Europezen? Oh ja, je kunt je daar erg dik voelen: Birmezen zijn erg petit. Ze zijn ook dol op lawaai. Als je een geluidsinstallatie hebt moet de volumeknop voluit. Op het eiland Mingun was het zo erg dat ik er met vingers in mijn oren en boos kijkend langs ben gelopen. Ik heb niet de indruk gekregen dat het een erg muzikaal volk is trouwens, het was westers aandoende pop die uit de speakers kwam en ik ben eigenlijk nergens iets van volksmuziek tegengekomen.

Eten: verwacht er niet teveel van, dan valt het af en toe heel erg mee! Bij de laatste lunchstop met de groep at ik erg saaie gebakken rijst met groente, maar dat koste ook maar 70 cent. Ik heb heerlijk gegeten bij The One Owl Grill in Nyuaung Shwe bij lake Inle, mja, oosters /mediterrane keuken en met een Europese manager. Supermarkten zijn we niet tegen gekomen, soms wel een 'grab&go' of andere 'convenience store' waar je wat westers aandoende zaken kunt kopen. In dat soort winkels is het wel lekker fris en schoon. Aan de andere kant is het goed mogelijk om fruit te kopen in stalletjes langs de weg of een zakje lokale chips. We hebben er geen honger geleden, integendeel, ook dit keer aangekomen ipv afgevallen. Had ik maar nog meer heuvels moeten beklimmen.

Van plek naar plek:

1. Mandalay. Ik heb het niet zo op grote steden in Aziatische landen (muv Japan, maar heel Japan heeft sowieso mijn hart gestolen) en deze stad was ook vies warm en... Toch tijdens onze wandeling van Mandalay Hill (aanrader) terug naar hotel (behoorlijk eind) opeens een hoop groen en grazend vee tegen gekomen. Oases zijn er dus wel te vinden. Toch blij dat we een taxi tegenkwamen uiteindelijk.
2. Mingun. Best indrukwekkend die enorme niet afgebouwde stupa met aardbevingsscheuren erin. Als je minder tijd hebt om te reizen zou ik Mandelay en Mingun overslaan.
3. Bagan. Wij hadden de pech dat er net een staartje regenseizoen op ons hoofd besloot te vallen, we hebben daardoor geen sprookjesachtige beelden kunnen zien en fotograferen. Het is er echter heerlijk fietsen in de omgeving, ook als het regent want het blijft warm. Advies is wel om niet 's avonds als vrouw alleen te gaan fietsen tussen de stupa's, er schijnen dames te zijn lastig gevallen.
4. Mount Popa. Hier kwam de eerste Efteling associatie naar boven, vooral de stop bij een plaats vlak ervoor. Daar stonden zulke vreemde beelden, net een kermis. Ik ben uiteindelijk de berg niet opgelopen, nog enorme spierpijn van de dagen ervoor. In het dorpje beneden was gelukkig genoeg te zien. Bananen etende aapjes en ook een koe die dat deed.
5. Kalaw. Ook hier speelde de regen ons parten. Bergdorpje. Oud koloniaal hotel dat het bezoeken waard zou zijn maar net gerenoveerd werd. Hier had Andre een trekking willen doen maar daar was het weer echt te slecht voor. Als je niet voor een trekking gaat dit dorp links laten liggen, er is verder weinig te beleven.
6. Pindaya. Niet de eerste grot met Boeddhabeelden die we zagen, wel veel groter. Bizarre grote glazen liften (waar wel eens een glazenwasser langs zou mogen komen) brengen je naar boven, al mag je natuurlijk ook lopen.
7. Inlemeer. Heerlijk! Sowieso omdat je er weer lekker kunt fietsen. Het is vlak en je moet soms echt goed kijken om te beseffen dat je niet over een klein weggetje in het groene hart fietst maar in Myanmar bent. Geen palmen maar slootjes met bomen langs de weg. We zijn met fietsen en al het meer overgestoken per boot en hebben aan de andere kant nog een wijnboerderij bezocht. Best leuk, geen bijzondere wijn.
Een dagtocht over het meer per boot is een aanrader. Hou er rekening mee dat het een spiegeltjes en kraaltjestocht wordt langs diverse ambachten, maar het is wel interessant om te zien. De weekmarkt (elke keer ergens anders, de bootverhuurders weten wel waar) is boeiend maar erg op toeristen gericht met idiote bedragen die ze durven te vragen. Andre had interesse in een gebruikte koeienbel aan half vergaan leren koord. De vraagprijs van 90 (?) dollar was zo bizar dat we niet eens wilden onderhandelen. De opiumkit die hij uiteindelijk kocht voor 30 dollar was ook duur, maar hij wilde 'm erg graag. En hij had er ook een voor 150 dollar kunnen kopen.
8. Yangon. Mooi en vies tegelijk. De Shwedagon pagode is indrukwekkend en de gratis wifi daar (RedLink) was de beste verbinding die we in Myanmar hebben gehad. Verwen jezelf en ga thee drinken bij The Strand, een oud koloniaal hotel aan de over van de Irrawaddy. Neem daarvoor je dollars mee (veel) en kom schoon en fris tot rust. Het eerste en enige fastfoodrestaurant dat we hebben bezocht daar was de net geopende KFC. Goedkoop en best lekker. We maakten een stadswandeling, waarschijnlijk uit de LP, die was heel boeiend en gelukkig aan het einde van de dag toen het wat koeler was.
Wat echt geweldig was is dat we er waren vlak voor, tijdens en na de verkiezingen. Ik was een beetje ongerust over eventuele rellen, maar niets van dat al. Zoveel enthousiasme! Heel druk tussen de feestvierders maar de eigen ordetroepen van de NLD zorgden ervoor dat verkeer (het was midden op een druk kruispunt) er netjes langs kon. Kreeg traantjes in mijn ogen van de sfeer vol optimisme en ik hoop oprecht dat het volk nu echt meer zeggenschap krijgt.
9. Gouden Rots c.q. Kyaiktiyo. Van oud reisgenoten hoorden we dat het een enorme klim naar boven is maar dat je je kunt laten vervoeren met een draagstoel. Groot was onze opluchting dat je tegenwoordig per open truck bijna tot aan de rots gebracht wordt. Die opluchting is snel over als de truck eenmaal gaat rijden. Alsof je in de Python zit! Echt met een noodvaart scheurt dat naar boven. De terugrit ging gelukkig iets minder snel, maar nog steeds... Rots zelf aardig om te zien maar omdat je als vrouw op vijf meter afstand moet blijven was de lol er voor mij snel af. Als ik eerlijk ben was toch vooral de truckrit de grootste attractie.
10. Bago. Een groot beeld met de vier boeddha's in alle windstreken. Heeft geen onuitwisbare indruk op me gemaakt.
11. Ngwe Saung Beach. Het is lekker om een paar dagen te relaxen aan het strand. Om er te komen ben je wel een uur of 6 onderweg en ter plekke is weinig te doen behalve aan het strand hangen. Het is er te heet om te fietsen en de snorkeltocht vonden we te duur en te lang. Van 8-15 de deur uit met zo'n lunch inclusief, mwoa. Boeit niet.
Hier ondervonden we het meeste last van het feit dat het onderwijs vooral voor de elite is en dat er weinig en onverstaanbaar Engels gesproken wordt. We hebben ons er toch goed vermaakt met de hoge golven (ten koste van Andre's piratenmutsje, hij is verbrand als een kreeft toen hij er wanhopig naar bleef zoeken) en het liggen lezen op een dekchair onder een parasol.

Ik vond het leuk om Myanmar bezocht te hebben maar ik hoef er niet nog eens heen. Er valt immers nog zoveel te ontdekken op deze planeet...